- Avrupa Birliği Komisyonu, yüksek teknoloji sektörünü desteklemek amacıyla yapay zeka ve veri gizliliği kurallarında esneklik önerdi.
- Teklifler arasında şirketlere yapay zeka eğitimi için kişisel verilere daha kolay erişim ve "yüksek riskli" AI kuralları için ek süre tanınması bulunuyor.
- Ayrıca kullanıcıların sıkça karşılaştığı çerez pop-up’larının sayısının azaltılması hedefleniyor.
Avrupa Birliği’nin (AB) yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, bürokrasiyi azaltma hedefiyle bir dizi kilit yapay zeka ve veri gizliliği kuralını esnetme teklifinde bulundu. Söz konusu uygulamanın, Avrupa’nın yüksek teknoloji sektörünün küresel rakiplerine yetişmesine yardımcı olması amaçlanıyor.
Teknoloji şirketlerinin baskısı sonuç verdi
France24 sitesinin haberine göre, Avrupa Birliği’nin teknoloji alanındaki dönüm noktası niteliğindeki düzenlemeleri, bir yandan Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD’den, diğer yandan da büyüme potansiyelini engellediği şikayetiyle karşı çıkan Avrupalı işletmeler ve hükümetlerden yoğun bir tepki görüyordu.
Brüksel, dış baskıya boyun eğdiğini reddetse de 27 üyeli birlikteki şirketlerin hayatını kolaylaştırma sözü verdi. Komisyon, yapay zeka ve veri gizliliği kurallarını gevşetmeye yönelik önerilerini resmen açıkladı.
Gevşetilmesi planlanan kilit kurallar
Önerilen değişiklikler şunları içeriyor:
- Şirketlere, yapay zeka modellerini eğitmek amacıyla kişisel veriler gibi veri setlerine “meşru menfaatler için” erişim konusunda daha fazla esneklik tanınacak.
- Şirketlere, yapay zeka alanındaki “yüksek riskli” kuralları uygulama süresi 16 aya kadar ek süre verilmesi düşünülüyor.
- Kullanıcıların gördüğü çerez (cookie) banner’ı pop-up sayısını azaltmak isteniyor. Komisyon, gizliliği riske atmadan bunun yapılabileceğini savunuyor.
AB Teknoloji Sorumlusu Henna Virkkunen, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yeteneklerimiz, altyapımız ve büyük bir iç pazara sahibiz. Fakat şirketlerimiz, özellikle startup’lar ve küçük işletmeler, genellikle katı kuralların katmanları tarafından engelleniyor” dedi.
Daha önce AB yasalarının dünya çapındaki diğer yargı mercilerini etkilediği “Brüksel etkisi” alkışlanırken, Avrupalı milletvekilleri ve hak savunucuları, AB’nin “Büyük Teknoloji”nin gözlemcisi rolünden çekildiğinden endişe ediyor. Hatta “People vs Big Tech” gibi aktivist gruplar, AB Başkanı Ursula von der Leyen’e Trump ve teknoloji sektörüne karşı durması çağrısı yapan büyük reklam panolarıyla Brüksel’de gösteri düzenledi.
Komisyon, planların Avrupalı işletmelerin Amerikan ve Çinli rakiplerine yetişmesine ve yabancı teknoloji devlerine olan bağımlılığın azalmasına yardımcı olacağını savunuyor.
Bazı AB üye devletleri için ise, düzenlemeye odaklanmanın inovasyon pahasına geldiği endişesi mevcut. Ancak uzmanlar, AB’nin parçalanmış pazarı ve ölçek büyütmek için gereken finansmana sınırlı erişim gibi çeşitli nedenlerle büyük ekonomilerin gerisinde kaldığını belirtiyor.
Avrupa Birliği, geçen yıl yürürlüğe giren kapsamlı yapay zeka yasasını hızla çıkarmıştı. Fakat Airbus, Lufthansa ve Mercedes-Benz dahil olmak üzere düzinelerce büyük Avrupa şirketi, inovasyonu engelleme riski taşıdığını iddia ettikleri bölümlerin durdurulması çağrısında bulunmuştu.
Brüksel, güvenlik, sağlık veya vatandaşların temel haklarını tehlikeye atabilecek modeller gibi “yüksek riskli” yapay zeka hükümlerinin uygulanmasını ertelemeyi kabul ederek şirketlerin bir talebini karşılamıştı.
Çerez banner’ları ile ilgili önerilen değişiklikte ise, bir AB yetkilisi, web sitelerinde kullanıcıların takibi için onay isteyen pop-up’larda yaşanan “yorgunluğu” gidermeyi ve pencerelerin görünme sayısını “azaltmayı” hedeflediğini söyledi.
Komisyon, kullanıcıların tek bir tıklamayla onaylarını belirtebilmelerini ve çerez tercihlerini tarayıcılar veya işletim sistemleri üzerindeki ayarlar aracılığıyla kaydedebilmelerini istiyor.
AB Adalet Komiseri Michael McGrath, Avrupa Birliği’nin bireylerin temel haklarının korunması konusunda yüksek bir standardı sürdürürken, basitleştirme ve rekabetçilik hedeflerini gerçekleştirmek için harekete geçmesinin şart olduğunu söyledi. McGrath, “Bu paketin tam olarak sağladığı denge budur” diye ekledi.
