- Kısırlık vakalarında uygulanan mevcut yöntemler genellikle invaziv, uzun süreli ve başarısız olarak sonuçlanıyor.
- STAR (Sperm Tracking and Recovery) sistemi ise yapay zeka ve mikroakışkan teknolojisini birleştirerek nadir spermi saniyeler içinde tespit edip ayıklayabiliyor.
- 19 yıllık kısırlık geçmişi olan bir çiftte kullanılan STAR sistemi, kısa sürede hareketli spermleri bularak ilk onaylanmış klinik gebeliğin elde edilmesine olanak tanıdı.
Dünya çapında milyonlarca insanı yıpratan kısırlık sorunu, belirli durumlarda yıllar süren tedaviler ile çözüme kavuşturabiliyor. Menide hiç sperm bulunmaması ya da nadir miktarda bulunması, çiftleri cerrahi işlemlere mecbur hale getiriyor. Fakat yeni bir yapay zeka teknolojisi bu durumu tersine çevirerek insanlara yeni bir umut veriyor.
Bu vakalar için uygulanan teknikler arasında epey uzun bir vakit alabilecek manuel sperm aramaları ya da cerrahi yollarla sperm çıkarma operasyonları yer alıyor. Fakat bunların da sıklıkla başarısızlıkla sonuçlandığı biliniyor. Şimdi Columbia Üniversitesi’nden araştırmacılar bu konuda devrimsel bir çalışma yürüterek STAR (Sperm Tracking and Recovery) adlı yeni bir yöntem vaat ediyor.
STAR sistemi nasıl çalışıyor?
Columbia Üniversitesi tarafından hayata geçirilen STAR sistemi, şimdiye kadar imkansız denilen durumlar için bile çözüm vaadiyle dikkatleri üzerine çekiyor.
Tam otomasyona dayanan bu sistem, ultra yüksek bir hızla azospermi veya kriptospermi tanısı konan hastalarda ejakülat içindeki çok nadir spermleri gerçek zamanlı bir şekilde tespit ediyor.
Olağanüstü hızlı görüntüleme yeteneğine sahip olan STAR sistemi, özel olarak tasarlanan mikroakışkan çipi ve derin öğrenme tabanlı AI modeliyle çalışıyor. Saniyede 300 kare yakalayabilen bu araç, saatte 1.1 milyon görüntü analizi gerçekleştirebiliyor.
The 1st pregnancy via A.I. detected sperm (by finding 5 motile sperm in 2.5 million images) from a 39-year-old man with infertility. @TheLancet https://t.co/gWmmD2APru pic.twitter.com/innYyoOJkR
— Eric Topol (@EricTopol) November 1, 2025
Yapay zeka modeli tüm bu kareleri gerçek zamanlı işletip uygun sperm adaylarını ortaya çıkarıyor. Üstelik bu noktada yalnız tek bir kareye güvenilmiyor. Yapay zeka art arda 10 kare boyunca takip eden bir filtre yardımıyla kendi doğruluğunu teyit ediyor.
Cerrahi müdahale olmadan çalışan yeni sistem, tamamen otomatik olarak hizmet veriyor. Aynı zamanda güvenlik konusunda da önemli unsurlar içeriyor. Örneğin tüm sıvı bileşenleri kapalı devre olduğu için bulaşma riski düşük olarak vurgulanıyor.
İlk klinik uygulama başarıyla sonuçlandı
Araştırmada 19 yıldır kısırlık çeken bir çift yer alıyor. Erkek için daha önceki iki cerrahi işlemde çok nadir sperm bulunabildiği, kadında ise 11 yıl içinde 19 yumurta toplama döngüsüne rağmen yalnızca bir defa transfer edilmesi mümkün embriyoya erişilebildiği aktarılıyor.
2,5 milyon görüntüyü hızlı bir şekilde tarayan STAR sistemi böylelikle yedi sperm analiz etti. Bunlar arasında hareketli olan spermler toplanan iki yumurtaya enjekte edildi. 13 günün ardından çift, pozitif gebelik testi sonucu ile karşılaştı.
