Özellikle cep telefonlarında gizli kalmış bir özellik olan SAR değerinin insan sağlığı açısından büyük önem taşıdığını biliyor musunuz?
Bir telefon satın almak istediğimizde, incelediğimiz belli başlı özellikler vardır: Kamera, hız, ağırlık, incelik, 3g, ses, tasarım vs. bunlardan sadece birkaçıdır. Peki bu özelliklere bakarken, içlerinde hiç “SAR değeri” diye bir özelliğe dikkat ettiniz mi?
SAR değeri nedir?
Açılımı “Specific Absorption Rate” yani “Özgül Emilim Oranı” manasına gelen bu kavramı kısaca, “bir elektronik cihaz tarafından yayılan elektromanyetik dalganın dokuya işlediği miktar” olarak tanımlayabiliriz. Biraz daha teknik bir tanımlama yapacak olursak; “kilogram doku başına yutulan elektromanyetik güç” olarak tanımlayabiliriz. Birimi Watt/Kilogram (W/kg)’dır.
Artık günlük yaşantımızda; yemek, su, hava gibi vazgeçilmez ihtiyaçların yanında bir de teknoloji gibi bir ihtiyaç belirdi. Özellikle mobil teknolojisinin kısa süredeki inanılmaz gelişimi, herkeste ciddi bir merak uyandırdı ve dolayısıyla bu cihazlar artık kişinin vazgeçilmez bir ihtiyacı oldu. Artık sabah kalktığımızda önce ona “Günaydın” diyor, yatağa yattığımızda ise en son ona “İyi geceler” diyoruz. Hatta öyle ileri gidiyoruz ki her gece yastığımızın başucunda ona yer veriyoruz. Ancak sağlığımız için buna bir sınır koymak gerekiyor. Tabi ki teknoloji ilerliyorsa bunları kullanmalıyız, yeni teknolojileri kullanarak bilgi ve tecrübelerimizi artırmalıyız, fakat akıllı telefonlarımızın, bizim sağlığımızı düşünecek kadar akıllı olmadığını unutmamalıyız.
Özellikle cep telefonları için dikkat edilmesi gereken bu SAR değerinin önemi, teknolojinin ilerlemesi ile paralel bir şekilde artmaktadır. Telefonların SAR değerleri aslında bu cihazların insan sağlığına verdiği zararı açıklıyor. Bazı modellerde SAR değeri olması gerekenden az iken, bazılarında ise gerçekten önemsenmesi gereken düzeyde fazla olabiliyor.
Her ülke, SAR değeri konusunda bazı sınırlamalar getirmiştir. Örneğin Avrupa ülkelerinde, cihazların sahip olması gereken SAR değeri, maksimum 2.0 W/kg‘dır. Bu durum Amerika’da 1.6 W/kg iken; ülkemizde de Avrupa standartlarına göre düzenlenerek, 2.0 W/kg olarak belirlenmiştir. Ancak asıl önemli olan soru; bu değer insan sağlığı için maksimum kaç olmalı?
ICNIRP (Uluslararası İyonize Olmayan Radyasyonlardan Korunma Komisyonu) tarafından önerilen SAR değerleri şu şekildedir:
[table attr class=”table-bordered”] Frekans aralığı,Tüm vücut ortalama SAR (W/kg),Lokalize SAR (baş ve göğüs) (W/kg),Lokalize SAR (uzuvlar) (W/kg)10 MHz’den 10 GHz’e kadar,0.08,2,4
[/table]
Tabloya baktığımızda ülkemizde bu limit Avrupa ülkelerindeki gibi “baş ve göğüs” bölgeleri baz alınarak belirlenmiş.
Şimdi gelelim hangi telefonun ne kadar SAR değerine sahip olduğuna;
En popüler cep telefonlarındaki SAR değerlerine baktığımızda; Galaxy S4‘ün SAR değeri 0.399 W/kg iken, iPhone 5‘in SAR değeri 1.25‘tir. Yani iPhone 5 sağlık açısından Galaxy S4’e göre daha tehlikelidir.
Diğer modellere ise güncel olarak buradan ulaşabilirsiniz.
SAR Değerinin Yüksek Olması Sağlığı Nasıl Etkiler?
Kısa vadeli zararları (24 saat):
- Görüş alanında daralma
- Kalp rahatsızlıkları
- Kalp pilinin bozulma riski
- Hafıza zayıflaması ve beyin tümörü riski
- Yoğun stres ve yorgunluk hissi
- Kalıcı işitme bozuklukları
- Konsantrasyon ve dikkat bozulması
- Embriyo gelişiminin zarar görmesi
- Kulak çınlaması ve kulaklarda ısınma
- Kadınlarda düşük riskinin artması
- İşitmede geçici aksaklıklar oluşması
- Kan hücrelerinin bozulması
- Baş ağrıları ve sersemleme
- Bağışıklık sisteminin bozulması.
Uzun vadeli zararları (10 yıl):
- Yüksek tansiyon
- Genetik yapının bozulması
- Sperm sayısının azalması
- Beyaz kan hücresi (lenfoma) kanseri
- Cilt kanseri
- Kan beyin bariyerinin zedelenmesi.
SAR Değerinin Zararlarından Korunma Yolları Nedir?
Her ne kadar telefonlarımızdan tamamen uzak kalmamız mümkün olmasa da, vücudumuzun elektromanyetik dalgalara maruz kalmasını biraz olsun önlemek için bazı önlemler alınabilir.
- Cep telefonu alırken SAR değerinin düşük olmasına dikkat etmeli,
- Uyku halindeyken cep telefonunu mümkün olduğunca bedenden uzak tutmalı,
- Telefon, yüksek ses ayarında ve uzun süre kullanılmamalı,
- Çok gerekli olmadığı sürece hamile bayanlar ve çocuklar tarafından kullanılmamalı,
- Kulaklık ve mikrofon seti kullanmalı (kullanan kişilerde %80 oranında sorun görülmemiştir),
- Telefondan tam sinyal alınamadığı durumlarda (bu durumlarda cihaz daha fazla elektromanyetik dalga yayar) konuşma kısa tutulmalı,
- Ömrünü tamamlayan cep telefonları doğaya terkedilmemeli, geri dönüşüm yapılmalıdır.
- Çin Malı cep telefonlarından uzak durmalı (Çoğunda SAR değeri çok yüksek olduğu için, SAR bilgileri belirtilmemektedir).
