İspanya’da yapılan araştırmalar sonucu bulunan 400.000 yaşındaki en eski insan DNA’sı evrimsel süreç hakkında yeni soruları beraberinde getirdi.
Şimdiye kadar bilinen en eski insan DNA’sı İspanya’da Sima de los Huesos (the Pit of Bones / Kemik Çukuru) bölgesindeki mağarada bulundu. 400.000 yaşında olan bu DNA dizisi, evrimsel süreçteki ataları ve aralarındaki bağlantıyı tekrar sorgulamamıza neden olacak.
Daha önce yine aynı bölgede yapılan bir araştırmayla 28 insan iskeleti bulunmuş ve onların günümüzden 600.000 ila 300.000 yıl önce yaşadığı tespit edilerek Homo heidelbergensis türüne ait oldukları belirlenmişti. Yapılan araştırmalar sonucu bilinen en eski insan DNA’sı 300.000 yaşındaydı.
İspanya’nın kuzeyinde yer alan Atapuerca Dağları’nın da bir parçası olan Sima de los Huesos olarak bilinen bölgedeki araştırma sonucu elde edilen DNA, bilim insanlarının tam 100.000 yıllık bir süreci daha görmesini sağladı. Sonuçta şimdiye kadar elde edilen en eski insan DNA’sı olarak kayıtlara geçti. Buraya Kemik Çukuru adı verilmesinin nedeni burada bu anlamda birçok verinin bulunması ve araştırmaların sürekli devam etmesidir.
Almanya’da bulunan The Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology’den gelen ekip uyluk kemiğinden izole ettikleri DNA fosili ile en eski insan DNA’sı olmasının ötesinde insan türünün geçmişini sorgulamak adına büyük bir adım attılar. Bu adım inanılmaz sorulara neden oldu.
Mikroevrim olabilir mi?
Şöyle ki, bu ekip izole edilen-saflaştırılan DNA ve mitokondriyal DNA (mtDNA -maternal DNA / kalıtımsal olarak anneden gelen DNA) ‘yı Neandertaller, Denisovanlar, günümüz insanı ve Apeslerin genomlarıyla karşılaştırdı. Ve sonuçlar 400.000 yıllık Sima de los Huesos hominininin (insansı) , Denisovanlarla ortak ataya sahip olduğunu gösterdi. Denisovanlar Doğu Asya’da yaşıyorlardı ; ayrıca Sibirya’dan Güney Asya’ya kadar geniş bir coğrafyada 700.000 yıl önce yaşayan Neandertallerle aynı zamanda yaşadığı biliniyordu. Bu tür Neandertaller ve onların gizemli akrabaları Denisovanlar arasında kayıp bir tür de olabilir.
Birçok bilim insanı İspanya’daki bu türün dişlerinin ve kafatası gibi birkaç özelliğinin Neandertallere benzediğinden, onların erken Neandertal olduğunu düşünüyor. Fakat maternal DNA’ları Neandertaller gibi değil. Çarpıcı nokta ise Denisovan insanlarının DNA yapısına daha yakın olmalarıdır. İlk insanlar bu kadar mesafe kat edemeyeceği için de işin şaşırtıcı kısmı da budur.
Bir diğer alternatif senaryo da bu türün Homo erectus’la üreyip ilk insan temelini oluşturabileceğidir. Homo erectus’unda DNA’sını alan bu tür Neandertallerle beraber Denisovanlara akraba olmuş olabilir.
Evrimsel süreç elde edilen verilerle sık sık spekülasyonlara neden olmaktadır. Geçmişin araştırıldığı bu süreç hassas bir konu olduğundan, eldeki veriler bazı söylemler için yeterli değildir. 400.000 yaşındaki bu tür, mikroevrimsel bir süreçten olabileceği gibi çeşitli izolasyonlara da mağruz kalarak farklılaşmış olabilir. Bazı olguların yerine oturması zaman alır; bunun içinde daha çok araştırma ve daha çok veri gereklidir.
Kaynak: The New York Times, USA Today, Sci-News, NewScientist
Görsel: Kennis & Kennis / Madrid Scientific Films
