Hepimizin bildiği gibi internet kullanımı artık çok küçük yaşlara kadar inmiş durumda. Artık günümüz çocukları ev ödevleri yapmak, bilgi edinmek, oyun oynamak gibi birçok etkinliği internet üzerinden gerçekleştirebiliyor. Ancak internet dediğimiz dünya sadece bunları kapsamıyor elbette; zararlı web siteleri, suça ve kötü alışkanlıklara teşvik eden ögeler, psikolojik rahatsızlıklara yol açabilen oyunlar, cinsellik temalı içerikler ve daha nicesini de barındırıyor. Dolayısıyla internet dediğimiz dünya, bilinçli kullanılmadığı sürece çocuklar için oldukça zararlı bir mecra haline gelebiliyor.
Konuyla ilgili olarak Google’ın çeşitli filtrelemeler ile özel arama motoru oluşturulabilen Google Özel Arama (Google Custom Search) servisinin altyapısını kullanan yeni bir arama motoru karşımıza çıkıyor. Çocukların güvenli bir şekilde internette arama yapabilmeleri, kendilerine uygun sonuçlara kolayca ulaşabilmelerini sağlayan bir arama motoru: Kiddle.
Kiddle nedir? Avantajları nelerdir?
Google Özel Arama (Google Custom Search) altyapısını kullanan Kiddle’ı, kısaca “çocuklar için geliştirilen Google” ya da “çocuk-dostu arama motoru” olarak tanımlayabiliriz. Kiddle.co adresi üzerinden ulaşılabilen arama motoru, sadece çocuklara uygun içeriklerin arama sonuçlarında gösterilmesini sağlıyor. Çeşitli filtrelemeler ile sıralanan sonuçlarda güvenlik, içeriğin uygunluğu, sadelik vs gibi kriterler baz alınıyor. Sistem ise kısaca şöyle çalışıyor:
- Güvenli arama: Kiddle arama sonuçlarında gösterilen web siteleri anlaşılabilir içeriklere mi yoksa aldatıcı içeriklere mi sahip olduğu bakımından filtreleniyor ve bu kapsamda tüm aile-dostu olma gereksinimlerini kapsıyor.
- Çocuk-odaklı sonuçlar: Arama sonuçlarındaki sıralamalar Kiddle editörlerinin web sitelerini çeşitli kategorilere ayırmasıyla yapılıyor: Arama sonuçları sıralamasının ilk sayfalarında çocuklara hitap eden güvenli internet siteleri yer alıyor. Sonraki sayfalarda, özellikle çocuklar için açılmamış olsa dahi güvenli olan siteler yer alıyor. Yetişkinlere yönelik açılan, çocukların anlamakta güçlük çekeceği; ancak bilindik ve güvenli olan web siteleri ise ciddi bir filtreleme sürecinden geçerek sonuçların son sayfalarında yer alıyor.
- Büyük görseller: Çocukların daha iyi seçim yapmalarını sağlamak amacıyla, Kiddle üzerinden yapılan aramalarda ilgili sonuca ait görsellere de (thumbnail) yer veriliyor. Bu da yetişkinler kadar hızlı okuyamayan çocukların karar verme süreçlerini hızlandırmayı sağlıyor.
- Büyük Arial font: Kiddle arama sonuçlarında çocukların metinleri daha iyi okuyabilmeleri adına büyük boyuta sahip Arial fontu kullanılıyor.
- Gizlilik: Kiddle üzerinde yapılan aramalarda kişisel veriler toplanmıyor. Ayrıca tutulan kayıtlar (loglar) ise 24 saatte bir siliniyor.
Anne-babalar ayrıca çocukları için zararlı bulduğu web sitelerini veya anahtar kelimeleri manuel olarak engelleyebiliyor. Bunun içinse basit bir formu doldurup göndermek gerekiyor.
Kiddle’da şimdilik sadece İngilizce dili desteğini olduğunu belirmekte fayda var. Yani an itibariyle Türkçe desteği bulunmuyor. Önümüzdeki günlerde ise diğer dillerin desteklenip desteklenmeyeceği henüz bilinmiyor.
Çocuklar için özel olarak geliştirilen internet servisleri elbette bununla sınırlı değil. Hatırlarsanız çocuklara yönelik geliştirilen YouTube Kids ve Vine Kids gibi servisler de kullanıma sunulmuştu. Hatta yerli bir ürün olan Alya 3D Printer da çocuklara yönelik geliştirilen bu ürünlerden biri olarak karşımıza çıkmıştı.
Sonuç olarak zararlı birçok içeriğin yer aldığı internet dünyasında, çocukları bu tür içeriklerden korumak için, Kiddle, YouTube Kids, Vine Kids gibi servislerin büyük öneme sahip olduğunu, anne-babalara bu konuda yardımcı olduğunu ve ayrıca bunun gibi hizmetlerin sayıca artması gerektiğini söyleyebiliriz.